zoek de website het web
zoek in website van OPA
Zelfonderzoek voor de biecht

Het Oude Geloof

zelfonderzoek - voorbereiding op de biecht

Wat is zelfonderzoek?

Vaak leven wij ons Christelijke leven in de veronderstelling dat wíj geestelijk in orde zijn.
We doen ons best om niet de “grootste” zonden te begaan en we veroordelen ze snel bij anderen.

Maar wij nemen zelden de tijd om onszelf te onderzoeken, om diep naar binnen te kijken.
Misschien zijn we bang dat te doen omdat we niet weten wat we zullen vinden, maar een leven zonder regelmatig zelfonderzoek kan nooit een leven “in Christus” zijn.

Het is onmogelijk om te groeien in het beeld van onze Heer Jezus Christus tenzij we onszelf regelmatig onderzoeken en berouw hebben voor onze zonden.

De zonde heeft zich genesteld in onze menselijke natuur en het is niet zo dat, omdat wij haar niet zien, zij er ook niet is.
Te vaak zien we haar niet omdat we eigenlijk niet zo goed zoeken.

Waar ben ik naar op zoek?

“Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart, vors mij en ken mijn gedachten. Zie of mijn weg die van de goddelozen is. Leid mij op de weg die toekomst heeft.” Psalm 139:23-24

Te vaak behandelen we de symptomen in plaats van het echte probleem. We houden ons bezig met de oppervlakkige zonden, de voor de hand liggende die ons al jaren kwellen, maar de wortel van het probleem ligt meestal veel dieper. Als we de ware oorzaak van onze problemen niet behandelen, zullen dezelfde symptomen alsmaar terugkeren.

Hoe komen we tot de bodem van het probleem?
De grondoorzaak?

Dagelijks zelfonderzoek

De grondoorzaak van afhankelijkheid in ons leven is zonde.

De zonde scheidt ons van God en staat in de weg van vreugde en vrede.
De zonde weerhoudt er ons van de stem van God te horen en is het grootste obstakel voor beantwoorde gebeden.
Het is onze zondige natuur die Satan toestaat zich in ons leven te vestigen.

De eerste stap om deze vesting te breken is om onze zonde te identificeren.

De Heilige Geest zal ons tonen waar we tekort zijn gekomen terwijl wij hem vragen ons te doorgronden.
Met Zijn hulp moeten wij die zonden zoeken die de grondoorzaak van onze worstelingen zijn.

Waar sta je nu in je leven?
Heb je hulp nodig?

Wij hopen dat deze gids je zal helpen een geestelijke inventaris van je leven te maken en in te zien aan welke onderdelen gewerkt moet worden.

Hoe? 1. Stel een tijdstip vast voor zelfonderzoek

Het beste moment van de dag is ’s avonds wanneer je klaar bent met je dagtaken, maar voordat je te moe bent. Het is een goed moment om terug te blikken naar de gebeurtenissen van de dag en te evalueren wat er verkeerd is gegaan.

Hoe? 2. Begin met gebed

Het is van wezenlijk belang dat we de aansturing van God in dit proces zoeken. Vraag de Heilige Geest om je jouw zonden bekend te maken en je te sturen naar de grondoorzaak van het probleem.
Wij zullen de zonde en onze zondigheid niet zien tenzij de Heilige Geest die ons openbaart. In gebed vragen wij God ons te tonen wat hem tegenstaat in ons, wat het is waarvoor Hij wil dat wij berouw hebben.

Als we ons alleen druk maken over hoe we onszelf teleurstellen, wordt zelfonderzoek niet meer dan een oefening in zelfverbetering.

De avondgebeden zijn een goede manier om te beginnen aangezien beide gebeden zich concentreren op het thema van berouw.

Hoe? 3. Onderzoek je dag

Dit houdt in: de tijd nemen om terug te kijken naar de verlopen dag en mijn gedachten, woorden en daden te onderzoeken.
Een behulpzame manier is om door middel van verschillende soorten van zonden te denken, en kijken waar we staan ten opzichte van elk.
Kijk in elke uithoek van je leven, zoek elke zwakte en zonde.

Onthoud dat zonde veel meer is dan de grote zaken als stelen, vermoorden en overspel.
Zonde betekent letterlijk “het doel missen”.

Het doel is de gelijkenis met Christus.
Daarom is elke daad, elk woord of elke gedachte die van Christus is verwijderd, een zonde.
We vergelijken onszelf te vaak met anderen; maar de ware meetlat is Christus Zelf.

Aan het einde van deze gids vind je behulpzame vragen om je te sturen in dit proces, maar de sleutel is om specifiek en concreet te zijn.
Vermijd algemene uitspraken als “Ik ben oneerlijk geweest vandaag” of “Ik was lui.”
Hoe gedetailleerder je kunt zijn, hoe beter.
Bij voorbeeld, “Ik heb tegen mijn chef gelogen en heb hem gezegd dat ik ziek ben omdat ik vroeg naar huis wilde vandaag.”

Zelfonderzoek betekent dat we verantwoordelijkheid nemen voor onze daden en geen uitvluchten zoeken.

Hoe? 4. Schrijf het op

Het is van essentieel belang dat je dagelijks de uitkomst van je zelfonderzoek opschrijft.
Als je niets opschrijft, leer je ook niets.

Reken niet op je geheugen; schrijf in plaats daarvan elk onderdeel van zonde op dat God je openbaart.
Daarbij moet je ook specifieke notities maken over hoe je met elk onderdeel om zult gaan (de stappen die je kunt nemen om ze te vermijden, hoe je kunt boeten voor je zonde, enz.).

Dit wordt dan een goede hulpbron voor je eerstvolgende biecht en zal je biechtvader in staat stellen om je vordering en je groei bij te houden

Hoe? 5. Berouw hebben over mijn zonden

Het doel is niet alleen om mijn zonden te identificeren, maar om er berouw over te hebben en mijn leven te veranderen.
Dit kan alleen met de hulp van God gebeuren.

Vertel God dat je tegen Hem gezondigd hebt en benader hem met een schuldbewust hart, vragend voor vergeving.
Besteed tijd aan het gebed en vraag God om de wortels van de zonde die in ons zijn te verwijderen.

Zorg ervoor dat je berouw hebt voor elke specifieke zonde.

Hoe? 6. Herinner je de goedheid en barmhartigheid van God

De duivel zou je graag doen denken dat God je niet meer terug accepteert of dat je te slecht bent om terug naar Hem te keren.
Dat is niet waar.

Zelfonderzoek moet plaatsvinden in de context van de genade van God.

De Heilige Paulus leert ons dat er twee soorten verdriet zijn: “Want verdriet dat God welgevallig is, leidt tot heilzame inkeer waarvan men geen spijt krijgt; maar werelds verdriet leidt tot de dood” (2 Korintiërs 7:10).

Laten we ons dus goed de goedheid van God herinneren en de duivel niet toestaan om ons in schuld en depressie te storten.

Laten we ons tenslotte herinneren dat het doel van zelfonderzoek verandering is; opdat ik veranderd word in het beeld en in de gelijkenis van Christus.
Het doel is niet om op te houden met zondigen, het doel is om mijn zonden te ontdekken en daar berouw over te hebben zodat ik meer en meer moge groeien in het beeld van Christus.

“Het is ons, die met onverhuld gelaat de glorie van de Heer als in een spiegel aanschouwen, gegeven om herschapen te worden tot een steeds heerlijker gelijkenis met Hem, door de Geest van de Heer.” 2 Korintiërs 3:18

Zonden van luiheid

Je denkt misschien van jezelf: “Daar hoef ik mij geen zorgen over te maken omdat ik een hard werkend iemand ben.”
Je bent dan misschien een harde werker op bepaalde gebieden (carrière, school, training), maar er is nog meer.

  • Heb ik mij volledig ingezet voor mijn relatie met God vandaag? Een tijd van stilte gemaakt? Avondgebed? Bijbel lezen?
  • Was ik zorgvuldig in mijn relatie met mijn echtgeno(o)t(e)?
  • Was ik trouw aan mijn dienst voor God en de Kerk vandaag?
  • Heb ik mijn tijd verstandig gebruikt vandaag? Was ik trouw aan de tijd die God mij gegeven heeft?

Zonden van vraatzucht

We kennen allemaal de klassieke definitie van vraatzucht – teveel eten.

Maar vraatzucht kan veel meer zijn.

Vraatzucht is iets nemen en het destructief maken door het te overdrijven.

  • Wat heb ik vandaag overdreven? (werk, slaap, familie, TV, telefoon, computer, uiterlijk)?

Zonden van hebzucht

Hebzucht is een subtiele zonde.
Heel weinig mensen biechten deze zonde, al lijden er velen onder.
Hebzucht is niet alleen het verlangen naar geld.

Hebzucht is meer willen dan we nodig hebben.

  • Waar heb ik erg naar verlangen vandaag? (Verlang ik daar meer naar dan naar God?)
  • Wat heeft mij vandaag heel blij of heel verdrietig gemaakt? (Dit kan een aanwijzing van hebzucht zijn.)

Zonden van begeerte

Begeerte is een natuurlijk, seksueel verlangen dat verkeerd is gebruikt of vervuld.

Begeerte is makkelijk te verbergen, wat ons ertoe leidt te denken dat er “niks aan de hand is.”

Wij moeten ons realiseren dat zonden van begeerte levenslange gevolgen kunnen hebben.

Begeerte kan gedefinieerd worden als het ontvangen van seksuele bevrediging van welke bron ook buiten mijn echtgeno(o)t/e in het huwelijk om (niet alleen daden, ook gedachten).

  • Heb ik mijn ogen/gedachten zuiver gehouden vandaag?
  • Heb ik vandaag bevrediging gezocht uit welke bron ook buiten mijn echtgeno(o)t/e om? Een gesprek, een film, iets anders?
  • Heb ik mijzelf in een positie van verzoeking gesteld waarvan ik weet dat het verkeerd is?
  • Heb iets gedaan vandaag dat mijn lichaam, de tempel van God, onteert heeft?

Zonden van afgunst

Afgunst is je ongeschikt voelen of het gevoel dat je onterecht behandeld bent.
Misschien heb je het gevoel dat God een ander meer heeft gezegend dan jij, of je voelt dat je iets verdient dat een ander heeft.
Afgunst is een gebrek aan waardering voor wat God je gegeven heeft.
De sleutel om afgunst te overmeesteren is om tevreden te zijn in je relatie met God en je te concentreren op het zoeken van zijn Koninkrijk.

  • Heb ik mijzelf (of mijn situatie) vandaag vergeleken met een ander?
  • Heb ik de juiste waardering gehad voor alles wat God mij gegeven heeft en voor mij gedaan heeft vandaag?
  • Heb ik op enig moment van de dag zelfmedelijden gehad?
  • Leidt het succes van een ander mij tot bitterheid of wrok?

Zonden van boosheid

Boosheid is veel meer dan een woedeaanval en schreeuwen.

De Bijbel beschrijft boosheid als een zonde van de mentale houding.

Boosheid is een zonde die zonden tegen de anderen bevordert, zoals roddelen, oordelen door mezelf te rechtvaardigen, klagen, enz.

  • Ben ik uit mijn humeur geraakt vandaag tegen iemand?
  • Heb ik iets negatiefs over een ander gezegd of gedacht over een ander vandaag?
  • Is er iemand die ik niet graag wil vergeven? Enig wrok waar ik aan vasthoud?

Zonden van hoogmoed

Hoogmoed is de dodelijkste zonde van alle.

Zij heeft ervoor gezorgd dat Lucifer uit de hemel viel.
Zij heeft de val van Adam en Eva veroorzaakt.

Hoogmoed maakt ons blind voor onze ware geestelijke toestand en zorgt ervoor dat we hogere gedachten over onszelf koesteren dan we zouden moeten.
Wanneer ik hoogmoedig ben, wordt mijn “ikzelf” belangrijker dan alle anderen.

Door hoogmoed willen wij goed overkomen in de ogen van anderen.

  • Wie vond ik het belangrijkst om te behagen vandaag? God of een andere persoon?
  • Heb ik gedurende de hele dag om de hulp van God gevraagd of heb ik alles op eigen houtje gedaan?
  • Heb ik het gevoel altijd gelijk te hebben en moet ik redetwisten om het te bewijzen?
  • Hoe reageer ik op kritiek van anderen?
  • Heb ik gedurende de dag genoeg uitdrukking gegeven aan mijn behoefte aan God?